Ein Ffynonellau Data: Y Gronfa Ddata EHC

Casgliad o gofnodion cynnar o enwau Cymraeg a luniwyd yng Nghanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru yw’r gronfa ddata EHC – Enwau Hanesyddol Cymru neu Historic Names of Wales. Ceir ynddi tua 12,000 o sillafiadau cynnar o 4,000 o drefi, pentrefi, pentrefannau a ffermydd – prif aneddiadau hanesyddol Cymru, fel y’u rhestrwyd yn Welsh Administrative and Territorial Units (1968) Melville Richards.

Nod y gronfa ddata yw casglu’r cofnodion cynharaf o’n haneddiadau, gan roi pwyslais arbennig ar ddogfennau o’r Oesoedd Canol (pan gofnodwyd am y tro cyntaf y mwyafrif llethol o’r fil o blwyfi hanesyddol yn y wlad). Cafwyd y sillafiadau’n rhannol drwy ymchwil gwreiddiol, ond yn bennaf o’r ymchwil cyhoeddedig yn y maes hwn, e.e. H. W. Owen, The Place-Names of East Flintshire (1994), B. G. Charles, The Place-Names of Pembrokeshire (1992), R. Morgan, A Study of Radnorshire Place-Names (1998). Ffynhonnell sy’n hanfodol i’r gwaith o ddod o hyd i ffurfiau cynnar yw Archif Melville Richards, cronfa ddata o enwau lleoedd a gynhelir gan Brifysgol Bangor [http://www.e-gymraeg.co.uk/enwaulleoedd/amr/]. Hefyd mae Richard Morgan wedi cyfrannu cryn dipyn o ddeunydd nas cyhoeddwyd o’r blaen.

Wrth iddynt gael eu gwirio a’u dilysu, bydd y sillafiadau yn y gronfa ddata EHC yn cael eu hymgorffori yn y Rhestr o Enwau Lleoedd Hanesyddol Cymru yn ystod y flwyddyn gyntaf ar ôl ei lansio.